ISO 22000 – czy to rozwiązanie tylko dla dużych firm
Międzynarodowy standard dla systemów zarządzania bezpieczeństwem żywności ISO 22000 stanowi jeden z podstawowych wyznaczników jakości dla producentów produktów spożywczych trafiających na nasze półki sklepowe. Norma przystosowana do wykorzystania w branży żywnościowej na przestrzeni całego łańcucha dostaw przedstawia wymagania, dzięki którym możliwe jest zapewnienie ciągłej, wysokiej jakości i bezpieczeństwa produktów spożywczych. Czy certyfikacja do międzynarodowej normy jest jednak wyłącznie rozwiązaniem dla dużych przedsiębiorstw? Kto może korzystać z ISO 22000 i jak wdrożyć normę w małej firmie?
Wymagania normy ISO 22000
Z uwagi na dostosowanie struktury normy ISO 22000 do schematów stosowanych w normie zarządzania jakością ISO 9001, obydwa standardy łączą pewne cechy wspólne. Norma dla systemów zarządzania bezpieczeństwem żywności wskazuje na potrzebę analizowania i identyfikacji zagrożeń oraz eliminacji ryzyka, podkreśla ważną rolę kierownictwa w zarządzaniu bezpieczeństwem, narzuca obowiązek prowadzenia i nadzorowania dokumentacji procesów produkcyjnych, a także sprawowania pełnej kontroli nad całym łańcuchem dostaw poprzez identyfikowalność i transparentność działania.
ISO 22000 jest także normą zawierającą wymagania systemu zapewnienia bezpieczeństwa żywności HACCP (Analizy Zagrożeń i Krytycznych Punktów Kontroli), obowiązkowego dla firm w sektorze spożywczym zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady 852/2004, ustawy o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia oraz o bezpieczeństwie żywności i żywienia.
Trzeba przy tym zaznaczyć, że system ISO 22000 jest nadrzędny względem systemu HACCP, przedstawia wyższe wymagania dla kwestii bezpieczeństwa i skupia się przede wszystkim na kontroli zagrożeń poprzez programy wstępne, operacyjne programy wstępne oraz regularne audyty.
Jakie przedsiębiorstwa muszą sprostać wymaganiom ISO 22000?
Norma ISO 22000 została przygotowana z myślą o możliwości zastosowania systemu zarządzania bezpieczeństwem żywności zarówno w małych przedsiębiorstwach zajmujących się lokalną produkcją żywności, jak i dla dużych koncernów spożywczych i produkcji prowadzonej na szeroką skalę. Systemowe podejście do kwestii zarządzania bezpieczeństwem żywności sprzyja uporządkowaniu działań w firmie, zwiększeniu świadomości zagrożeń oraz skuteczniejszemu zarządzaniu ryzykiem. Aspekty te są zupełnie niezwiązane z wielkością przedsiębiorstwa – z rozwiązań systemowych mogą korzystać mali producenci i firmy transportowe dostarczające produkt do dużych przedsiębiorstw produkcyjnych, jak i sieci hipermarketów zajmujące się sprzedażą żywności.
Norma ISO 22000 może okazać się wartościowym narzędziem poprawy jakości i bezpieczeństwa produktu dla producentów płodów rolnych, producentów pasz i produktów pierwotnych, producentów żywności, a także operatorów transportu, hurtowni, sklepów, marketów, restauracji, producentów maszyn i urządzeń, producentów opakowań i środków czystości, a także składników dodatkowych do żywności, pestycydów, nawozów, leków i środków dietetycznych.
Tak szeroki zakres obszarów działalności, dla których możliwe jest zastosowanie wymogów normy ISO 22000 podkreśla jedynie, że o bezpieczeństwo żywności należy zadbać na każdym etapie jej produkcji i dystrybucji, a odpowiedzialność za produkty trafiające na półki sklepowe i do rąk konsumentów spoczywa nie tylko bezpośrednio na producencie, którego logo widnieje na etykiecie.
Najważniejsze korzyści z wdrożenia ISO 22000 w mniejszych przedsiębiorstwach
Kluczową zaletą stosowania systemów zarządzania bezpieczeństwem żywności opartych o wymogi normy międzynarodowej jest znacząca poprawa wizerunku producenta w oczach konsumentów, ale też kontrahentów. Małe przedsiębiorstwo posiadające certyfikat ISO 22000 może bez problemu konkurować z większymi producentami tej samej kategorii produktów oraz zyskać dostęp do zamówień, które wymagają od wszystkich członków łańcucha dostaw stosowania się do najwyższych standardów i norm.
Certyfikat ISO 22000 otwiera małym przedsiębiorcom drogę do rynków międzynarodowych, dając formalne potwierdzenie spełniania wszystkich wymogów krajowych i europejskich w zakresie gwarantowanego bezpieczeństwa żywności.
Z perspektywy wewnętrznej organizacji w małym przedsiębiorstwie, ISO 22000 jest warte uwagi między innymi ze względu na schematy organizacji pracy, jakie wprowadza na każdym szczeblu prowadzenia działalności. Wdrożenie wymogów normy buduje solidne podstawy do dalszego, zrównoważonego rozwoju, stawiając na znaczne podniesienie skuteczności zapewniania bezpieczeństwa żywności, minimalizowanie poziomu zagrożeń i wystąpienia incydentów oraz wzmacnianie zewnętrznej i wewnętrznej komunikacji. Bezpieczne mechanizmy zarządzania ryzykiem, jakością i bezpieczeństwem produktów spożywczych wdrożone w małym przedsiębiorstwie przełożą się wzrost świadomości własnego wpływu na bezpieczeństwo żywności, nawet gdy jest się jedynie małym dostawcą dla dużych koncernów spożywczych i sieci handlowych.