Dlaczego warto wdrożyć nową normę ISO 9001:2015?

Rynek i rosnąca konkurencja stawia przed każdym przedsiębiorstwem coraz wyższe wymagania, a jakość w tak konkurencyjnym świecie generuje wymóg spełnienia   oczekiwanych potrzeb.

Przez wiele lat panował pogląd, że certyfikat systemu jakości niezbędny jest przede wszystkim producentom eksportującym na rynki zachodnie, jednak z czasem dostrzeżono, że poprawia on wizerunek firmy, jako rzetelnego partnera działającego zgodnie z wymaganiami międzynarodowych standardów. Praktyka zaktualizowała ten pogląd. Obecnie certyfikat systemu zarządzania jakością jest coraz powszechniejszą praktyką, a potrzeba wdrożenia systemu zarządzania nie jest jedynie wymuszona regulacjami prawnymi ale stała się elementem kultury zarządzania.

Cele normy ISO 9001

Jednym z głównych celów normy ISO 9001 jest zapewnienie stabilności i powtarzalności procesów w przedsiębiorstwie, a więc zagwarantowanie odpowiednio wysokiej jakości wyrobów lub usług spełniających wymagania klientów. Norma ta sprzyja też utrzymywaniu porządku organizacyjnego poprzez stosowanie jednoznacznie określonych procedur postępowania, przypisanie odpowiedzialności za ich przestrzeganie oraz personalne nadanie odpowiednich uprawnień.

Uniwersalność normy sprawia, że może być wdrażana wszędzie: od producentów, usługodawców, przez instytucje państwowe, po organizacje pozarządowe. Wymagania ISO 9001 posłużyły też jako podstawa do rozwoju wielu innych branżowych systemów zarządzania np. ISO 14001 – zarządzanie środowiskowe, ISO 22000 – bezpieczeństwo żywności, czy ISO/TS 16949 – motoryzacja.

Korzyści jakie daje wdrożenie systemu

Zbudowanie, a następnie poddanie certyfikacji systemu zarządzania jakością, jest zawsze dla firm dużym wysiłkiem, gdyż wiąże się one zarówno z przeprowadzaniem zmian strukturalnych, jak i ekonomiczno-technicznych.

Wydaje się, że jest to jednak inwestycja niezbędna, z której nie można zrezygnować, gdyż certyfikacja ISO 9001 przynosi przedsiębiorstwu wymierne korzyści:

  • jest narzędziem podziału i uporządkowania całego obszaru zarządzania,
  • reguluje granice zadań, kompetencji i odpowiedzialności,
  • ustala reguły pracy i wymagania stawiane procesom,
  • służy utrzymaniu dotychczasowych klientów oraz zdobywaniu nowych,
  • poprawia możliwość dostępu do rynku i pozwala zyskać przewagę konkurencyjną.

Praktyka wskazuje, że system taki wpływa na:

  • usprawnienie obiegu informacji, niezbędnego do podejmowania trafnych decyzji,
  • jasny podział kompetencji i odpowiedzialności oraz rozwój pracowników,
  • efektywność organizacyjną i przystosowanie system do lepszego zarządzania,
  • jakość wyrobu na każdym etapie jego tworzenia,
  • dostosowanie się do indywidualnych wymagań klienta,
  •  stworzenie podstaw gwarancji wysokiej jakości wyrobów i usług.

Nowelizacja normy ISO 9001:2015

We wrześniu 2015 r. wydano znowelizowaną normę ISO 9001. Od tego momentu obowiązuje trzyletni okres przejściowy, do końca którego przedsiębiorstwa już posiadające certyfikat systemu zarządzania jakością powinny dostosować się do nowych wymagań.

Norma uległa zmianom wynikającym między innymi z wprowadzenia nowego układu wymagań. Nawet w przypadkach zachowania niektórych z nich, są one przeniesione do innych punktów dokumentu.

Norma ISO 9001:2015 przestała traktować ryzyko jako pojedynczy element systemu zarządzania, lecz przyjmuje podejście systemowe, w którym przedsiębiorstwo, analizując swoje otoczenie, szuka zagrożeń i szans.

Norma wymaga od firmy, aby określiła, co w zewnętrznym i wewnętrznym otoczeniu jest ważne dla realizacji jej celów, strategii oraz osiągania zamierzonych efektów w systemie zarządzania jakością. Do zewnętrznego otoczenia zalicza czynniki kulturowe, społeczne, polityczne, prawne, finansowe, technologiczne, ekonomiczne i środowiskowe. Kontekst wewnętrzny organizacji stanowią: struktura organizacyjna, podział zadań, strategia i cele, potencjał organizacji w postaci składników technicznych, zatrudnionych ludzi, posiadanych zasobów i wiedzy, a także relacje z wewnętrznymi interesariuszami, stosowane normy i standardy oraz zawarte kontrakty biznesowe.

Zmieniło się również spojrzenie na rolę auditora – audyt wewnętrzny w swojej obecnej postaci jest przede wszystkim skoncentrowany na wsparciu kadry zarządzającej. Dzisiaj to nie tylko klasyczne zadania zapewniające, ale także doradztwo w kierowaniu daną jednostką

Należy podkreślić, że organizacje, które posiadają wdrożony system zarządzania jakością według podejścia procesowego nie muszą zmieniać całej dokumentacji systemowej. W stosunku do nich zalecane są jednak następujące działania:

  • analiza zawartości i wymagań nowej normy, a szczególnie: przeanalizowanie zagrożeń, jakim podlega organizacja i podjęcie stosownych działań minimalizujących ryzyko ich wystąpienia, zrozumienie kontekstu organizacji i jej otoczenia, zwiększenie nacisku na cele organizacji oraz ukierunkowanie na sposób ich osiągnięcia,
  • identyfikacja luk w organizacji, w których należy spełnić nowe wymagania oraz sporządzenie planu wdrożeń zmian,
  • aktualizacja systemu zarządzania o zmienione wymagania oraz weryfikacja skuteczności wprowadzonych zmian,
  • przeprowadzenie odpowiednich szkoleń.